ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 6
Spray Dryer
เครื่องสเปรย์ดราย (SPRAY DRYER) หรือเครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแปรรูปของเหลวหรือสารละลายให้กลายเป็นผงแห้งโดยการพ่นเป็นละอองขนาดเล็กและปล่อยให้แห้งในอากาศร้อน กระบวนการนี้เหมาะสำหรับการผลิตผงที่มีความละเอียดสูงและรักษาคุณสมบัติของสารได้ดี
กระบวนการทำงานของเครื่องสเปรย์ดรายมีขั้นตอนหลักดังนี้:
- การเตรียมสารละลายหรือของเหลว: วัตถุดิบที่เป็นของเหลวจะถูกเตรียมไว้ เช่น น้ำผลไม้, น้ำนม, สารเคมี, หรือยา
- การพ่นสารละลาย: สารละลายหรือของเหลวจะถูกส่งผ่านหัวพ่น (ATOMIZER) เพื่อพ่นเป็นละอองขนาดเล็กเข้าไปในห้องอบแห้ง
- การอบแห้ง: ละอองที่ถูกพ่นออกมาจะถูกทำให้แห้งด้วยลมร้อนที่ไหลผ่านห้องอบแห้ง ทำให้น้ำหรือสารละลายระเหยออกไปอย่างรวดเร็ว
- การเก็บรวบรวมผงแห้ง: ผงแห้งที่เกิดขึ้นจะตกลงมาที่ด้านล่างของห้องอบแห้งและจะถูกเก็บรวบรวมในภาชนะเก็บ
ประโยชน์และการใช้งานของเครื่องสเปรย์ดราย:
- การผลิตอาหาร: ใช้ผลิตนมผง, ผงกาแฟ, ผงซุป, ผงไข่, และอาหารอื่น ๆ ที่ต้องการในรูปแบบผง
- การผลิตยา: ใช้ผลิตยาผง, วิตามิน, และสารอาหารเสริม
- การผลิตสารเคมี: ใช้ผลิตผงเคมี, ผงโลหะ, และวัสดุอื่น ๆ
เครื่องสเปรย์ดรายจึงเป็นเครื่องมือสำคัญในอุตสาหกรรมที่ต้องการผลิตภัณฑ์ในรูปแบบผงโดยรักษาคุณสมบัติของสารให้คงเดิมมากที่สุด
เครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย (SPRAY DRYER) คืออะไร?
เครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย (SPRAY DRYER) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ในการแปรรูปของเหลวให้กลายเป็นผงแห้ง โดยการพ่นของเหลวเป็นละอองฝอยเล็ก ๆ ผ่านอากาศร้อน ทำให้น้ำหรือสารละลายระเหยออกอย่างรวดเร็ว เหลือเพียงผงแห้งที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ต่อได้
หลักการทำงานของเครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย
- การป้อนของเหลว: ของเหลวที่ต้องการแปรรูปจะถูกป้อนเข้าสู่เครื่อง
- การพ่นฝอย: ของเหลวจะถูกพ่นออกเป็นละอองฝอยผ่านหัวพ่นขนาดเล็ก
- การอบแห้ง: อากาศร้อนจะถูกเป่าเข้าไป ทำให้ละอองของเหลวกลายเป็นผงอย่างรวดเร็ว
- การเก็บผง: ผงที่แห้งแล้วจะถูกเก็บไว้ในถังสำหรับบรรจุหีบห่อ
ข้อดีของการใช้เครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย
- ความรวดเร็วในการอบแห้ง: ของเหลวสามารถกลายเป็นผงได้ภายในไม่กี่วินาที
- การรักษาคุณภาพ: สามารถรักษาคุณภาพและคุณค่าทางโภชนาการของผลิตภัณฑ์ได้อย่างดี
- เหมาะสำหรับผลิตภัณฑ์ที่ไวต่อความร้อน: ลดโอกาสที่ผลิตภัณฑ์จะเสียหายจากความร้อนสูง
- ผงละเอียดและสม่ำเสมอ: ได้ผงที่มีความละเอียดและคุณภาพสม่ำเสมอ
ข้อเสียของการใช้เครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอย
- ค่าใช้จ่ายสูง: เครื่องนี้มีราคาที่สูง และยังต้องการการบำรุงรักษาอย่างต่อเนื่อง
- ต้องใช้พลังงานสูง: กระบวนการนี้ต้องการพลังงานสูง ทำให้ต้นทุนการผลิตเพิ่มขึ้น
- ไม่เหมาะสำหรับของเหลวที่มีความหนืดสูง: ของเหลวที่มีความหนืดมากเกินไปอาจไม่สามารถพ่นฝอยได้ง่าย
การใช้งานเครื่องอบแห้งแบบพ่นฝอยในอุตสาหกรรมต่าง ๆ
- อุตสาหกรรมอาหาร: ใช้ในการแปรรูปนม น้ำผลไม้ และส่วนผสมอาหารอื่น ๆ ให้กลายเป็นผง
- อุตสาหกรรมเคมี: ใช้ในกระบวนการผลิตผงเคมี เช่น ผงซักฟอกหรือสารเคลือบ
- อุตสาหกรรมยา: ช่วยในกระบวนการทำผงยาที่สามารถละลายน้ำหรือผสมในสารละลายได้ง่าย